گیربکس CVT
(Continuously Variable Transmission) CVT
گیربکسهای تغییر دور پیوسـته ، کـه دارای تعـداد بـی نهایـت نسبت تبدیل دور در یک بازه معین می باشند ، در حال حاضـر به عنوان یکی از راه کارهـای امیـد بخـش در راسـتای کـاهش مصرف سوخت در خودروهای سواری مد نظر می باشد. پیشرفت تکنولـوژی در سـاختار متـالوژی قطعـات و روشـهای تولید ، راندمان مکانیکی این نوع گیربکس ها را از نظـر طـرح و مکانیزم افـزایش داده اسـت . اصـلی تـرین شاخـصه ایـن نـوع گیربکس ها در بین گیربکس های اتوماتیک دیگر این است کـه به ECUموتور و گیربکس اجازه می دهد ، راندمان بهینـه را در شرایط مختلف رانندگی خـودرو اعمـال نمایـد . بـدلیل ایـن مشخصه عمده ، گیربکسهای CVTبطور میانگین باعث بهبـود 10-20 درصد در مصرف سـوخت خـودرو و در نتیجـه کـاهش سطح آلاینده های حاصله می شوند.
داشتن عکس العمل سریع نـسبت بـه شـرایط حـاکم از طـرف جاده و تغییر بسیار نرم نسبت دنده در مکانیزم تعویض دنده در این نوع گیربکسها باعث شده بسیاری از پدیده هـای ارتعـاش و تکان موجود در مکانیزمهای چرخ دنده ای حذف گردد. در اروپا تولید و بکارگیری گیربکسهای CVTتا سال 2010 به %5 افزایش خواهد یافت و همچنین رشد استفاده از گیربکس CVT در خودروهای سواری ژاپنی نیز تا سال 2010 به مرز%14 کل تولید خواهد رسید . البته در این بین کشورهایی چون کره نیز به دنبال استفاده گسترده از این نوع سیستم انتقال قدرت در خودروهای خود می باشند .
گیربکس CVT با مکانیزم تسمه ای(PUSH-BELT)
در ایــن سیــستم کــه جــزء طرحهــای رایــج گیربکــسهای CVT محسوب می شود ، از یک تسمه Vشـکل بـه همـراه دو پـولی بـا سطح مقطع مخروطی استفاده شده است. تسمه مذکور از تکه های فولادی به هم متصل شده تشکیل گشته و باعث انتقال قدرت بـین دو پولی مخروطی می گردد . با تغییر شعاع تماس تسمه و پولی ها (باز و بسته شدن پولی ها) و تغییـر مقـدار کـشش تـسمه فلـزی ، تعداد بی نهایت نسبت تبدیل دور در یک بازه مشخص کـه بحالـت کـاملا پیوسـته ( نـه بـصورت پلـه ای ) تغییـر مـی یابـد ، حاصـل می شود. این نوع گیربکسها گشتاوری در حـدود 300نیـوتن متـر انتقال می دهند .
گیربکس CVT با مکانیزم چنبره ای : Toroidal
در این سیستم جهت تغییر پیوسته نسبت انتقال گشتاور و سرعت از دو دیسک فلزی ( ورودی و خروجی) که دارای فرمی بـا محفظـه فضای کره ای هستند استفاده می شود. برای ارتباط مکانیکی ایـن دو دیسک ، غلطکهایی ( که در شکل به عنـوان غلطکهـای قـدرت مشخص شده اند) وجود دارد که با دو درجه آزادی خود ، سیـستم را کامل می کنند. با تغییـر زاویـه قرارگیـری غلطکهـا و در نتیجـه تغییر شعاع نقاط تماس آنها با دیسکها مـی تـوان تعـداد بینهایـت نسبت تبدیل را بدست آورد . حد پایین و بالایی ایـن رنـج توسـط محدودیتهای ساختاری ( از نظر اندازه و فضای کاری ) ، مقدار تنش برشی سیال واسط در نقاط تماس و مقدار حـداکثر گـشتاور مـورد انتظار ، تعیین می شود که در این مکـانیزم ، گـشتاوری در حـدود 450 نیوتن متر را می توانند انتقال دهند .