مقدمه
یکی از آلایندگیهای خودرو ، بخارات بنزین یا همان هیدروکربن های نسوخته می باشد، که به عنوان ترکیبات مضر برای محیط زیست در هوا پراکنده می شود. بنزین ذخیره شده در باك همواره تحت تاثیر دمای اطراف ، سوخت گرم برگشتی از سمت موتور و همچنین تاثیرات اختلاف فشار ناشی از رانندگی در مناطق کوهستانی می باشد. تبخیر بنزین در داخل باك، منجر به ایجاد فشار مثبت و در مقابل، مصرف بنزین و کاهش سطح سوخت نیز باعث ایجاد فشار منفی می گردد و اگر اجازه ورود هوا به داخل باك داده نشود، خلاء بوجود آمده باعث ایجاد وقفه در ارسال سوخت و عدم عملکرد مناسب موتور خواهد شد و در ضمن باعث دفرمگی باك نیز می شود. امروزه به منظور کاهش انتشار آلاینده ها، با حساسیت بیشتری به موضوع توجه شده و تکنیک هائی نیز برای حل معضل ایجاد فشار منفی و مثبت، در باك بکار رفته است. مجموعه کنیستر ، حبابگیر و متعلقات آن ضمن تخلیه بخار بنزین از باك، از انتشار آن در هوای آزاد جلوگیری می نماید .
همانگونه که در شکل ذیل مشاهده می شود، علاوه بر مسیر اصلی حرکت بنزین از باك به انژکتور، مسیر فرعی دیگری نیز جهت جمع آوری بخارات بنزین وجود دارد که مجموعه کنیستر در این مسیر قرار می گیرد. اصولاً جهت جلوگیری از آلایندگی بخارات خام بنزین در خودروها، از مجموعه کنیستر استفاده می شود که این مجموعه می بایست بدون نشتی باشد. در واقع تنها مسیری که به اتمسفر راه دارد، سوپاپ اطمینان مجموعه جدا کننده (حبابگیر) و شیر C کنیستر می باشد. اجزاء مجموعه کنیستر ذیلاً توضیح داده می شود .
مجموعه جداکننده بخارات بنزین (حبابگیر)
بخارات بنزین داخل باك از طریق ٢ لوله به سمت مجموعه جدا کننده هدایت می شوند. (در باکهای نسل جدید مجموعه جداکننده بخارات بنزین بصورت یکپارچه بر روی باك قرار دارد) این لوله ها در روی سطح فوقانی باك و در گوشه ها (به صورت قطری) قرار گرفته اند تا چنانچه به دلیل زاویه سطح جاده یک گوشه از باك مملو از بنزین شود، بخارات داخل باك بتواند از گوشه دیگر آن بسمت مجموعه جدا کننده منتقل گردد چنانچه همراه بخارات بنزین، مایع بنزین نیز وجود داشته باشد بنزین مایع مجدداً به داخل باك بر می گردد. لوله خروجی مجموعه جدا کننده، فقط بخارات بنزین را به سمت کنیستر هدایت می کند. عملکرد مجموعه جدا کننده باید به گونه ای باشد که بنزین مایع در لوله خروجی آن وارد نشود. در مسیر خروجی مجموعه جدا کننده به سمت کنیستر دو جزء دیگر وجود دارد: ١) اریفیس ٢) سوپاپ اطمینان
اریفیس
نقش اریفیس آن است که شدت جریان بخارات خروجی به سمت کنیستر را کنترل کند. در واقع بخاراتی که بسمت کنیستر می رود می باید متناسب با حجم کنیستر و عملکرد آن باشد و ورود بیش از حد مجاز بخارات به کنیستر سبب می شود بدون آنکه در کنیستر جذب گردد از طریق شیر C به محیط تخلیه شود .
سوپاپ اطمینان
نقش سوپاپ اطمینان نیز آنست که چنانچه مسیر ورودی بخارات به کنیستر به هر دلیلی مسدود شود یا حجم بخارات داخل مخزن مجموعه جدا کننده بیش از ظرفیت خروجی از اریفیس باشد، فشار داخل باك از حد مجاز بالاتر نرفته و از طریق این سوپاپ، بخارات بنزین به محیط بیرون تخلیه شود . با توجه به آنکه سوپاپ بکار رفته در فشار منفی (خلاء) نیز باز می شود، در هنگام پایین رفتن سطح بنزین می تواند جهت جلوگیری از ایجاد خلاء شدید در باك، هوای لازم را تامین نماید .
مجموعه کنیستر
این مجموعه شامل محفظه کنیستر و مواد جاذب می باشد. بخارات ورودی به کنیستراز طریق شیر B به داخل کنیستر هدایت می شود. چنانچه حجم بخارات وارده بیش از ظرفیت کنیستر باشد از شیر C به محیط تخلیه می شود. شیر A کنیستر به یک شیر برقی متصل است و توسط ECU کنترل می شود. جهت جلوگیری از تخلیه بخارات خام به محیط، از طریق فرمان ECU شیر برقی عمل نموده و بخارات جذب شده توسط کنیستر را به محفظه احتراق هدایت می نماید. سوختن این بخارات در محفظه احتراق ضمن صرفه جویی در مصرف بنزین از ورود آن به محیط جلوگیری می نماید. خطرات زیست محیطی بخارات خام بنزین به مراتب بیشتر از گازهای خروجی از محفظه احتراق می باشد. با توجه به توضیحات فوق باید متذکر شد که مجموعه کنیستر بخاطر جلوگیری از انتشارات بخارات بنزین به محیط در خودرو نصب می گردد و در یک سیستم مناسب سوخت رسانی نباید هیچگونه نشتی بخارات از لوله های رابط و اجزای مجموعه وجود داشته باشد .
عملکرد کنیستر
در داخل کنیستر مواد جذبی وجود دارد (کربن اکتیو) که بخارات بنزین را جذب می نمایند. هنگامی که شیر برقی عمل می کند خلاء داخل منیفولد سبب می شود جریان هوا از شیر C کنیستر به داخل آن مکش شود. هوای ورودی به محفظه کنیستر پس از عبور از فیلترهای مخصوص، وارد بستر کربن شده و بخارات بنزینی که توسط کربن جذب شده است را از سطح کربن جدا نموده و با خود به محفظه احتراق منتقل می کند .
تذکر
چنانچه بوی بنزین در داخل خودرو استشمام گردد ، می بایست سایر قطعات مسیر سوخت رسانی و عملکرد صحیح آنها کنترل شود. بویژه کلیه اتصالات مجموعه جدا کننده و عملکرد سوپاپ اطمینان با توجه به توضیحات ارائه شده پیرامون عملکرد کنیستر، این مجموعه در بروز ایرادات سیستم سوخت رسانی تاثیرگذار نبوده و در زمان استارت سرد و یا شتابگیری مدار آن باز می شود و در بد کار کردن ، بد روشن شدن موتور ، مصرف بیش از حد یا سوختن ناقص در موتور و شتاب نداشتن خودرو تاثیر ندارد.
